Urodziny Koła, miasta świętego pustelnika

Bogumił pochodził z rodu Leszczyców, a urodził się ok. 1135 r. we wsi Koźmin (okolice Brudzewa). Nie wiadomo nic o jego latach młodzieńczych, pobieranych naukach, ani o dacie przyjęcia święceń kapłańskich. Pewne jednak jest, że wstąpił do zakonu cystersów. Według tradycji miał być pierwszym opatem ufundowanego w 1185 r. klasztoru cystersów w Koprzywnicy, a już w rok później, w roku 1186 biskupem poznańskim, a rok później arcybiskupem w Gnieźnie.

Otoczywszy szczególna opieką klasztory cystersów w Sulejowie i Łeknie, dał tym samym pośrednio dowód na silne więzy łączące go z tym zakonem. W późniejszych latach dał się poznać jako utalentowany dyplomata, z powodzeniem łagodzący częste spory między wiecznie skłóconymi książętami z rodu Piastów. Jednak światowe życie okazało się dla Bogumiła zbyt nużące, być może odezwały się w nim rozbudzone w czasie klasztornego nowicjatu potrzeby, w każdym razie, gdy w 1198 r. przybył do Polski legat papieski Piotr, złożył na jego ręce swój pasterski urząd i powrócił do rodzinnej wsi Dobrów. Wówczas na środku wyspy na rzece Warta zbudował pustelnię, spędzając w niej ostatnie lata życia.
Zmarł około roku 1204.  Ponad czterysta lat później, w 1625 r. prymas Maciej Łubieński rozpoczął starania o kanonizację, które przerwano na skutek nieszczęśliwego zniszczenia części dokumentacji. Proces kanonizacyjny ponownie rozpoczęto w 1908 r., a 27 maja 1925 r. papież Pius XI zatwierdził uznał Bogumiła - błogosławionym.

Kult Bogumiła na Ziemi Kolskiej był obecny już w średniowieczu. Wynikało to głównie z tego, że Dobrów, w którym osiadł, zmarł i działał cuda, położony jest zaledwie kilka kilometrów na południe od miasta Koła. Decyzją papieża Jana Pawła II – na wniosek władz miasta oraz biskupa włocławskiego Bronisława Dembowskiego – w dniu 16 czerwca 1999 r. Błogosławiony Bogumił został oficjalnie uznany patrona miasta Koła.

Od tego czasu – wspomnienie liturgiczne (10 czerwca) obchodzone jest jako Święto Miasta Koła. W mieście nazwę patrona nosi  jedna z ulic miejskich, jego postać znajduje się na sztandarze miejskim, a portret wisi w sali obrad Rady Miejskiej. Ponadto w prezbiterium kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego znajduje się rzeźba z podobizną Bogumiła, a portrety można spotkać także w wielu ulicznych kapliczkach. Dekretem biskupa włocławskiego Wiesława Meringa, w dniu 5 października 2005 r., na osiedlu Płaszczyzna utworzona została parafia Świętego Bogumiła. Obecnie, od 2008 r., trwa budowa świątyni. Także dwa kolskie kościoły posiadają relikwie Błogosławionego Bogumiła – fara, a także od 2007 r. – kościół św. Bogumiła.